De ziekte van Wernicke is een acuut voorstadium van de ziekte van Korsakov.

Net als korsakov is ook de ziekte van Wernicke een complicatie van alcoholverslaving, veroorzaakt door een absoluut tekort aan vitamine B1 als gevolg van slechte voeding en langdurig alcoholgebruik. Wernicke-patiënten kampen met sufheid, verwardheid, loopstoornissen en verlamming van de oogspier. Soms treedt ook bewustzijnsdaling of zelfs een coma op. De aandoening is vaak acuut maar kan ook een mild verloop kennen, waardoor de kans bestaat dat deze niet wordt opgemerkt. De acute fase kan meestal behandeld worden, door toediening van vitamine B1 (thiamine-injectie) en goede voeding. Na afloop treden bij veel cliënten geheugenstoornissen op. Deze cliënten hebben dan na de acute fase het syndroom van Korsakov.