Wat is een alcoholgerelateerde cognitieve stoornis?
Jarenlang overmatig alcoholgebruik in combinatie met slechte voeding kan leiden tot cognitieve stoornissen. Ernstige varianten, zoals het syndroom van Korsakov, merken we snel op. Minder ernstige stoornissen vallen in mindere mate op, maar kunnen de behandeling negatief beïnvloeden.
Waar kan ik terecht voor hulp?
Bij een vermoeden van alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen kan de huisarts u doorverwijzen naar een gespecialiseerde instantie zoals het Korsakov Centrum. Tijdens een intakegesprek worden de diagnostiek- en behandelmogelijkheden besproken en wordt bekeken of een klinische opname noodzakelijk is.
Diagnostiek
Bent u naar het Korsakov Centrum doorverwezen, dan wordt allereerst onderzocht of er sprake is van cognitieve stoornissen en in hoeverre deze u in het dagelijks functioneren belemmeren. Dat gebeurt aan de hand van gesprekken, observaties, scans en (neuropsychologisch) onderzoek.
Behandeling
Als duidelijk is wat er aan de hand is, stellen we een passende vervolgbehandeling vast. Uitgangspunt bij de behandelingen is dat u geen alcohol gebruikt (abstinentie). Hierdoor kunnen de alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen verminderen. Een vast dagritme, structuur en het versterken van uw cognitieve vaardigheden helpen u meer grip te krijgen op uw leven en uw verslaving.
Innovatie in de zorg
Het Korsakov Centrum innoveert voortdurend op het gebied van diagnostiek en behandeling. Zo hebben we de methodes Foutloos Leren en Cognitieve Bias Modificatie wetenschappelijk onderzocht op effectiviteit. Beide methodes worden nu toegepast in onze behandelingen. Het Korsakov Centrum werkt ook met de innovatieve module Thuisbehandeling.
Lees meer
Belang van goede diagnose
Vaak is er sprake van complexe problematiek, zowel op somatisch, psychisch, cognitief, psychiatrisch en sociaal-maatschappelijk vlak. Veel patiënten hebben verminderd ziekte-inzicht. Diagnostiek helpt om zicht te krijgen op de werkelijke klachten en problemen, zodat de behandeling hierop kan worden afgestemd.
Lees meer
naasten doen mee
Familie en naasten zijn nauw betrokken bij een opnametraject in de kliniek. We organiseren minimaal 4 keer per jaar een informatieavond voor naasten van nieuw opgenomen patiënten. De behandeldoelen worden samen met de patiënt en zijn naasten geformuleerd, in Rond de Tafel Overleggen (RTO’s) bespreken we de voortgang.
Ervaringen
André: succesvolle cognitieve training
Ik ben aan de drank geraakt door een opeenstapeling van lichamelijke klachten. Natuurlijk probeerde ik steeds weer te stoppen, maar dat lukte niet. Alcohol overheerste meer en meer mijn leven. Ook mijn geheugen werd steeds slechter. Daar had vooral mijn omgeving veel last van.
Weer aan het werk dankzij gerichte therapie en inzet van het netwerk
Freek (56) wordt na jaren ambulante verslavingszorg doorverwezen naar het Korsakov Centrum. Inmiddels is hij weer aan het werk, onder begeleiding van een werkcoach.
Veelgestelde vragen
-
Wat is een alcoholgerelateerde stoornis?
Veel mensen die chronisch (te) veel alcohol gebruiken, ontwikkelen cognitieve stoornissen. Deze bestaan uit geheugenproblemen, problemen met plannen en organiseren, verwardheid en stemmingswisselingen. Dit alles kan iemand ernstig belemmeren in het dagelijks functioneren. Lees meer
-
Wat is het verschil tussen een cognitieve stoornis en het syndroom van Korsakov?
Het syndroom van Korsakov is een ernstige hersenbeschadiging die het gevolg is van jarenlang overmatig alcoholgebruik in combinatie met een slecht en onregelmatig eetpatroon als gevolg van zelfverwaarlozing. Het syndroom van Korsakov kenmerkt zich door ernstige geheugenstoornissen (problemen met het opnemen, verwerken en opdiepen van informatie) en problemen met plannen en organiseren. Met daarnaast verwardheid, ataxie (problemen met de lichaamshouding) en nystagmus (oogbewegingsstoornis), een slechte lichamelijke conditie, apathie (niet in actie kunnen komen) en een beperkt ziekte-inzicht. Daarnaast kunnen confabulaties voorkomen: door alle geheugen- en planningsproblemen vertellen mensen overdreven, gefantaseerde of onware verhalen. De ernstige geheugenstoornissen worden niet minder als het alcoholgebruik stopt. Dit in tegenstelling tot acoholgerelateerde cognitieve stoornissen, waarbij de cognitieve stoornissen verminderen naarmate mensen langer geen alcohol gebruiken. Lees meer
-
Kan alcohol naast het geheugen ook andere organen aantasten?
Ja, er kunnen ook afwijkingen aan andere organen ontstaan. Bijvoorbeeld aan hart, lever en alvleesklier. Afwijkingen aan het zenuwstelsel kunnen zelfs leiden tot stoornissen in spraak, beweging, gevoel en gezichtsvermogen. Lees meer
-
Waar kan ik hulp krijgen?
De huisarts is de eerst aangewezen persoon om problemen rond alcoholgebruik mee te bespreken. De huisarts kan u doorverwijzen naar ons centrum.
-
Hoe gaat de diagnose in zijn werk?
In de eerste fase van de opname bij het Korsakov Centrum stellen we vast wat de aard en de ernst is van de alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen. Tijdens de opname op de afdeling Opname en Diagnostiek wordt gestart met een detoxperiode. U gebruikt geen alcohol (abstinentie). In deze fase bieden we u structuur, een vast eetpatroon en verschillende therapieën. Verpleegkundigen en vaktherapeuten observeren welke vaardigheden zijn aangedaan en welke vaardigheden herstellen in de periode dat u geen alcohol gebruikt. Na zes weken abstinentie begint de fase van diagnostiek. Er vindt neuropsychologische diagnostiek plaats. Ook verrichten we psychiatrisch, somatisch en neurologisch onderzoek. Het kan ook zijn dat u een hersenonderzoek (MRI) en/of lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek ondergaat. We brengen uw dagelijks functioneren zo goed mogelijk in beeld. Daarbij betrekken we uw omgeving, verpleegkundigen en vaktherapeuten. Diagnostiek kan plaatsvinden op iedere afdeling binnen de kliniek. Veel mensen met een alcoholgerelateerde cognitieve stoornis hebben ook problemen op het gebied van financiën, wonen, sociaal netwerk en dagbesteding of werk. In onze diagnostiek nemen we de verschillende aspecten mee. Uw sterke en minder sterke kanten vormen de basis voor de behandeling, om op die manier de kans op terugval in alcoholgebruik zo klein mogelijk te maken. Samen werken we toe naar een zo hoog mogelijk niveau van zelfredzaamheid in de maatschappij.